Zachowek dla rodzeństwa

Prawo do zachowku mają zstępni zmarłego i jego małżonek, a w razie braku zstępnych i małżonka, rodzice spadkodawcy. Co jednak z rodzeństwem zmarłego – czy ma ono prawo wysuwania roszczeń do zachowku? W tym przypadku prawo jest jednoznaczne, ale należy rozróżnić dwie sytuacje: w pierwszej chodzi o rodzeństwo zmarłego, natomiast w drugiej o rodzeństwo dziedziczącego, czyli o inne dzieci spadkodawcy.

Zachowek dla rodzeństwa – czy się należy?

Zachowek, czyli określony ułamek udziału spadkowego przysługuje najbliższym spokrewnionym członkom rodziny zmarłego, tj. jego zstępnym (dzieciom, wnukom i prawnukom), a także małżonkowi, o ile nie był on ze zmarłym w separacji i zmarły nie wniósł przed śmiercią pozwu o rozwód. Rodzeństwu zmarłego, mimo iż należy ono do najbliższej rodziny, takie prawo już nie przysługuje.

Zachowek dla rodzeństwa spadkobiercy

Nieco inaczej przedstawia się problematyka zachowku dla rodzeństwa, kiedy rozpatrujemy go z pozycji dzieci zmarłego. Może się bowiem zdarzyć, że zmarły w drodze testamentu lub darowizny zapisał część majątku jednemu dziecku, natomiast inne zostały w testamencie czy darowiźnie pominięte. W takim przypadku dziecko, które nie dziedziczyło w drodze testamentu i nie otrzymało darowizny, ma prawo domagać się od swojego obdarowanego rodzeństwa wypłaty zachowku. Możliwość taka istnieje jednak tylko wtedy, kiedy nie nastąpiło wykluczenie pozostałego rodzeństwa z dziedziczenia. Pozbawienie prawa do zachowku na drodze wydziedziczenia w testamencie może mieć miejsce w przypadku, kiedy uprawniony do dziedziczenia:

• postępuje niezgodnie z obowiązującymi normami społecznymi;
• dopuścił się umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu i wolności lub obrazy czci zmarłego;
• nie dopełniał względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Bardzo często zakładana jest sprawa o zachowek, w której toku ustala się wysokość należnego zachowku dla każdego uprawnionego członka rodziny. Rodzeństwo może dochodzić od siebie zapłaty przysługującej kwoty zachowku, o ile nie doszło do przedawnienia roszczeń, co ma miejsce po upływie 5 lat od otwarcia spadku lub ogłoszenia testamentu.